Temel olarak BIM seviyelerinin amacı inşaat sektöründe bir projenin tasarım aşamasından başlayıp yıkım aşamasına kadar olan bütün süreçlerinde bütün paydaşların senkronize ve iş birliği içerisinde çalışmaları için tanımlanmış bir sistemdir.
BIM ortaya çıktıktan sonra zamanla BIM seviyeleri de oluşmaya başladı.
BIM Seviyeleri
BIM Seviye 0
Seviye 0, projenin sıfır iş birliğini desteklediği ve kâğıt tabanlı 2B CAD çizim tekniklerinden yararlandığı anlamına gelir. Seviye 0’da amaç üretim bilgilerini kâğıt üzerinde ya da elektronik ortamda oluşturmaktır.
BIM Seviye 1
Seviye 1, genellikle bir projenin konsept aşamasında 3B-CAD kullanarak tasarım yapmayı ve üretim planlarını oluşturmak içinse 2B-CAD kullanmayı destekler. Projeye başlarken CAD standartları hakkında bir standart belirlenir ve bu standarda göre proje yönetilir. Verilerin elektronik paylaşımı, genellikle yüklenici tarafından yönetilen ortak bir veri ortamından (CDE - Common Data Environment) gerçekleştirilir. BIM Seviye 1’de olması gerekenler;
Projedeki bütün paydaşların rolleri ve sorumlulukları belirlenmeli,
Standartlaştırılmış adlandırma kuralları oluşturulmalı (İngiltere’de Uniclass 2015 kullanılmaktadır.)
Projeye özel kodları ve proje mekansal koordinasyonunu oluşturmak ve sürdürmek için düzenlemeler yapılmalıdır.
Proje ile ilgili bütün bilgilerin proje ekibi ile paylaşabilmek, işbirliği yapabilmek ve takip edebilmek için bir “Ortak Veri Ortamı” (CDE - Common Data Environment) oluşturulmalı.
CDE ve belge deposu kavramlarını destekleyen uygun bir bilgi hiyerarşisi oluşturulmalı.
BIM Seviye 2
Seviye 2, temelinde işbirlikçi çalışmayı benimser. Projeye özgü ve çeşitli sistemler ile proje katılımcıları arasında koordine edilen bir bilgi alışverişi sürecini gerektirir. Seviye 2’de proje katılımcılarının hepsi aynı 3B modeli kullanmak zorunda değillerdir. Her departman kendi alanının gerektirdiği ortak dosya formatına sahip programları kullanabilir. Bu dosya formatı genel olarak dünya üzerinde kabul görmüş IFC ya da COBie’dir.
BIM Seviye 3
Seviye 3 henüz tam olarak tanımlanmamıştır, ancak ulaşmak istenilen seviye olarak bakılmaktadır.
Teoride, herhangi bir projede yer alan bütün paydaşların bir 3D proje modeli ve merkezi bir havuzda tutulan grafiksel olmayan verilerle çalışması planlanmaktadır. Bu seviye BIM’in 6. ve 7. boyutu olan Sürdürebilirlik ve İşletme Yönetimini de kapsamayı ön görür.
BIM Boyutları
BIM bir tasarımın sadece 3 boyutlu tasarlanması demek değil aynı zamanda tasarımın bilgi barındırması demektir. Hatta daha fazlasını da içerebilir. Yani, 3D (en, boy, yükseklik), 4D (planlama) , 5D (maliyet) , 6D (sürdürülebilirlik) ve 7D (işletme yönetimi)’dir. 3D bir tasarıma tasarım ile ilgili bir iş programı ekler ise bu 4D bir tasarım olur. Tasarladığınız projeye gerçek zamanlı imalatların başlangıç ve bitiş tarihlerini eklerseniz, projeyi takip eden bütün departmanların proje imalat sürecini ardışık olarak zamansal ve mekânsal ilerlemesini takip edebilirler. Eğer 4D tasarıma imalat maliyetlerini de eklerseniz, projenin kümülatif, yıllık ya da aylık proje bütçesini görebilir ve fazla maliyetlerden kaçınabilirsiniz. Bu inşaat firmaları için çok önemlidir.
Eğer projenize projede kullanılan malzemelerin garanti sürelerini, kullanım sürelerini vs. gibi bilgileri eklerseniz 6D tasarıma geçmiş olursunuz. Bu da proje tasarımcılarının ya da mühendislerinin proje unsurlarını inceleyerek alınan kararların doğru ya da yanlışlığını test etme imkânı sunar. 7D tasarıma geçmek istediğimiz de projede kullanılan yapı elemanlarının ya da mühendislik hizmetlerinin detaylı bir şekilde tanımlanması ile tesis yönetimini en iyi şekilde yapabilecek alt yapıyı hazırlamış olursunuz.
Comments