IFC (Industry Foundation Classes), BuildingSMART tarafından geliştirilen, tüm BIM yazılımlarında okunabilen programlar arasında model ve veri alışverişine olanak tanıyan açık dosya formatıdır. IFC standardı, Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) tarafından 2012 yılında onaylanarak, 2013 yılında ISO statüsüne kavuşmuştur.
İnşaat sektöründe kullanılan yazılımların çoğu verileri kendi formatında kaydetmektedir. Yani Revit yazılımı verileri .rvt, ARCHLine.XP yazılımı .pro, Archicad yazılımı .pln gibi... Ya da bir proje üzerinde birkaç departman farklı yazılımlar ile çalışabilir. Böyle durumlarda veri alışverişi nasıl yapılır? Bu ve buna benzer sorular cevabı açık IFC dosya formatıdır.
IFC BIM midir?
BIM bir yazılım veya dosya formatı değil, bir süreçtir. BIM, diğer yazılımları kullanarak ortak tasarımcılarla iletişim kurmayı kolaylaştırır. BIM sürecinde önemli bir araç, IFC dosya formatı aracılığıyla veri alışverişidir. DWG veya DXF gibi diğer yarı standart biçimlerde vardır, ancak bunlar yalnızca 2D çizgileri, metni, boyutları veya en fazla 3D gövdeleri mimari içerik olmadan başka bir yazılıma aktarabilir. IFC veri alışverişi durumunda, ortak tasarımcılardan gerçek duvarları, döşemeleri ve diğer mimari öğeleri içe aktarabilir, ardından bunları gerçek duvarlar, zeminler ve diğer öğeler olarak düzenleyebilir ve veri atayabiliriz.
IFC Dosya Formatı Gelişim Tablosu
BuildingSMART Nedir?
BuildingSMART’ın tarihi ise Autodesk tarafından 1994 yılında 12 şirketten oluşan International Alliance for Interoperability (IAI)’ye dayanmaktadır. Organizasyon 2005 yılından itibaren BuildingSMART adı altında faaliyet göstermeye devam etmektedir.
BuildingSMART Organizasyonu (https://www.buildingsmart.org/community/)
BuildingSMART , IFC veri alışveriş süreçlerinin izlenmesini garanti altına almak ve standartlara uygunluğu sağlamak için bir sertifikasyon süreci tanımlamıştır. IFC sertifikalı bütün programlar, BuildingSMART tarafından sağlanan verilere göre diğer yazılım çözümleriyle bilgi okuma, yazma ve veri alışverişi yapma yeteneğine sahiptir. IFC dosyaları .ifc, .ifcXML, .ifcZIP gibi farklı dosya biçimlerinde kaydedilebilmektedir.
IFC dosyasının en iyi çalışma biçimi onu bir referans dosyası olarak değerlendirmektir. Örneğin bir mimar yapmış olduğu 3B modeli IFC olarak dışa aktarıp mekanik mühendisine bu dosyayı iletebilir. Mekanik mühendisi bu dosyayı referans olarak alır ve kendi mekanik projesi için kullanabilir. Ancak mimaride bir değişiklik talep edecekse IFC dosyasında bunu değiştirmemelidir. Beklenen değişiklikler mimariye talep edilmeli, mimar ise değişiklikleri yaptıktan sonra IFC dosyasını güncellemelidir.
BuildingSMART web sitesinde IFC sertifikalı programların listesi yer almaktadır. ARCHLine.XP de BuildingSMART tarafından onaylı yazılımlardan birisidir.
IFC Nesne Tanımları
IFC, yapının her biriminin kendine ait bir anlamı olmasını sağlayacak şekilde kurgulanmıştır. Örneğin bir binanın kapısını seçtiğimizde bu IFCDoor olarak tanımlanmıştır. IFCDoor’un standartlara göre tanımı şöyledir: “Kapılar, öncelikle insanlara ve eşyalara kontrollü erişim için kullanılan bir yapı elemanıdır. Menteşeli, döner, kayar ve ayrıca döndürülebilir ve katlanır yapıları içerir. Kapı bir çerçeve ve bir veya birkaç panelden oluşur.” Bu şekilde her ögenin belirlenmiş bir anlamının olması yazılımlar arasındaki bilgi alışverişi için oldukça önemlidir. Buna göre IFCDoor bir kapı, IFCStair bir merdiven, IFCRoof ise bir çatıdır.
IFC her bir ögeyi bir sınıf olarak tanımlamaktadır. Her bir ögenin nitelikleri (ad, malzeme, konum, ölçüleri) ve bu nitelik değerinin türü (metin, sayı, koordinat vb.) vardır.
Örneğin bir kapı (IFCDoor) sınıfı için her zaman kapının ismi ve açıklaması yazı (text) ile nitelendirilirken, konumu ve ölçüleri gibi nitelikleri her zaman sayı (number) ile nitelendirilecektir.
IFC sınıfları her zaman bir fiziksel nesne olmak zorunda değildir. Proje sürecinde tanımlanabilir herhangi bir olgu da sınıf olarak nitelendirilebilir. Örneğin bir görev tanımı IFCTask olarak belirlenebilir. Nesneler arasındaki ilişkiler gibi soyut kavramlar da IFC sınıfı olarak tanımlanabilmektedir. Bkz: IFCRelationship (https://standards.buildingsmart.org/IFC/DEV/IFC4_3/RC2/HTML/schema/ifckernel/lexical/ifcrelationship.htm)
IFC Neden Önemlidir?
Açık standartlar anlayışı yapı sektöründeki teknolojik gelişmeler için oldukça önemlidir. Standartların oluşmasıyla yeni teknolojiler BIM sürecinin verimliliğini artırır, maliyetleri ve proje teslim sürelerini de düşürür.
AEC endüstrisi birçok farklı disiplinin bir arada çalışmasını gerektirmektedir. Farklı disiplinler kendi projeleri için farklı yazılımlar tercih etmek zorunda kalabilir. Örneğin bir mimar, mimari proje için ARCHLine.XP’yi tercih ederken çelik strüktür projesi oluşturan bir mühendis Tekla Structures’ı kullanabilir. Bunun gibi birçok farklı örnek verilebilir ve her disiplin arasındaki iletişim programlar arası onlarca farklı bağlantı oluşturur. Herhangi bir programda güncellenen projenin diğer disiplinler tarafından farklı programlarda güncellenmesi oldukça zaman alıcı bir süreç oluşturur. Tam bu noktada IFC ile belirli standartlar içerisinde bir dosya formatı oluşturulabilir.
IFC İlişkileri
(bimcorner.com)
コメント